Mevrouw,

Ik heb getwijfeld aan wie ik deze brief zou richten. Na even wikken en wegen, heb ik besloten om mijn brief aan U te schrijven. U bent net als ik vrouw en moeder, mijn kinderen zijn bovendien ongeveer even oud als Uw dochter Elisabeth. Dus bedacht ik, dat U mijn bezorgdheden het best zou begrijpen. Sinds onze kinderen in ons leven zijn gekomen, bekijken mijn man en ik de wereld  door een heel andere bril. U begrijpt vast wat ik bedoel. Zij bestookten ons voortdurend met  de vragen waar zij zich zorgen om maakten: vragen over vogels die plots niet meer in onze tuin verschijnen, over vissen die sterven in oceanen vol drijvend plastic, over een vriendje dat ziek wordt door luchtverontreiniging, over dieren die vreselijk behandeld worden en later over de opwarming van onze aarde en alle rampen die daarmee gepaard gaan. Wij luisterden naar hun vragen, praatten met hen en gingen samen op zoek naar informatie en naar manieren om ons leven aan te passen. Op die manier proberen we alvast zelf zo goed mogelijk ons steentje bij te dragen aan een oplossing van die gigantische problemen.

Ondertussen zijn onze kinderen studenten en hebben ze ons niet meer nodig, om antwoorden te geven op hun vragen. Ze lezen veel en informeren zichzelf, ze voeren geanimeerde gesprekken met hun vrienden en vinden zo zelf die antwoorden. Zij en wij ook, zijn steeds beter geïnformeerd en we hebben allerlei wetenschappelijke studies over de milieu- en klimaatproblematiek achter onze kiezen.  Zo leerden we dat er dringend actie ondernomen moet worden en dat er snel grondige veranderingen nodig zijn.  Daarom beslisten mijn kinderen het afgelopen jaar om samen met hun vrienden de straat op te trekken om van de politici de acties te vragen, die zo dringend nodig zijn om hun toekomst enigszins leefbaar te houden. Die betogingen van duizenden jongeren wereldwijd zijn U vast niet ontgaan. Na een volledig schooljaar actievoeren en betogen hebben zij echter niet het gevoel dat ze veel bereikt hebben. Maar ondertussen tikt de tijd. 

Dit zorgde ervoor dat mijn dochter - en in haar kielzog mijn man en ik - ervoor koos om vorig weekend op zaterdag naar Brussel te trekken. Daar zouden we  - nadat de organisatoren van Extinction Rebellion Uw man via een brief op de hoogte gesteld hadden en hem eveneens hadden uitgenodigd - elkaar in de voortuin van het paleis ontmoeten om over de problematiek te praten. “Sire uw koninkrijk staat in brand!” dat was de ludieke slogan van de actie om aandacht te vragen voor de dreigende klimaatcrisis, die met steeds grotere golven op ons af komt. Dit is niet enkel een bezorgdheid van ons gezin, maar ook van vele anderen. Dat zagen we zaterdag. Toen trokken een duizendtal jongeren, gezinnen met kleine kinderen, vrouwen en mannen, ouders en grootouders met hun stoeltje door Brussel om elkaar te ontmoeten en om samen mogelijke oplossingen voor de crisis te bespreken. Ook de politie was van alle plannen vooraf op de hoogte. Uiteraard wisten we dat er risico’s aan deze actie verbonden waren, maar gezien de uitzonderlijke crisissituatie waarin onze planeet zich bevindt, besloten we toch te gaan.

Nu moet u weten dat ik in het dagelijkse leven vooral mama en leerkracht ben en dat ik al eens opsta, als ik onrecht om me heen zie. Ik had echter nooit gedacht dat ik als een heuse rebel met anderen ooit een plein zou bezetten. Toch is dat vorig weekend zo gelopen.  De voortuin van het paleis was namelijk door bewapende politieagenten afgesloten, dus werd besloten de burgerraad op het Koningsplein te houden. Daar heerste binnen de kortste keren een erg gezellige sfeer: vrolijke vlaggen wapperden, een hangmat hing tussen twee verkeerslichten.  Er klonk muziek op het plein, mensen die zelf hun instrumenten meegebracht hadden, vormden gelegenheidsbandjes. Overal op het plein zaten groepjes mensen bij elkaar, ze hielden burgervergaderingen over verschillende thema's. Aan de rand van het plein stond de soep van lokale, gedoneerde en geredde groenten te pruttelen.  Aan een waslijn wapperden T-shirts die net bedrukt waren door aanwezige actievoerders. Onder het standbeeld, naast een stoepkrijttekening zaten enkele families met kleine kinderen gezellig te picknicken. Een jonge mama met een kleine baby aan de borst sloot zich bij ons groepje aan. Toevallige voorbijgangers kwamen graag een praatje maken, van de ongedwongen sfeer genieten en deelnemen aan de kringgesprekken die gehouden werden.  Al grappend stelden we ons voor dat we later die dag toch nog getrakteerd zouden worden op thee met koekjes uit het paleis. 

In de late namiddag sloeg die sfeer op het plein echter plots om, een leger bewapende politieagenten had op een zeer agressieve wijze het plein omsingeld en begon het plein hardhandig te ontruimen. Ze waarschuwden ons niet, we kregen niet de kans het plein te verlaten. Ik zag hoe ze jongeren met pepperspray van dichtbij recht in de ogen spoten, hoe een moeder met een kleine peuter eveneens bevangen werd door pepperspray. Ik voelde hoe de politieagenten met de slagen van hun matrakken ons, maar ook toevallige voorbijgangers als vee bij elkaar dreven. Ik hoorde hoe ze uitbundig stonden te lachen om een bloedende, gewonde man, aan wie aanvankelijk alle hulp geweigerd werd. Ik hoorde de smalende opmerkingen van de agenten “Ocharme, zijn neus bloedt” en “Kijk hij kan nog roepen om een ambulance, zo erg zal het wel niet zijn”. Daar gingen ze mee door tot de man bezweek, toen pas kreeg hij de nodige hulp.  Ik zag hoe ze met waterkanonnen groepjes pratende mensen te lijf gingen. Ik vernam dat minderjarigen niet het recht kregen om het plein te verlaten. Ze werden eenvoudigweg mee gearresteerd, zonder dat ze de mogelijkheid kregen hun ouders te verwittigen. Ik zat in totaal 5 uur lang met een grote groep vrouwen in een lange rij, dicht bij elkaar, geboeid op de grond. De  politieagenten rondom ons vonden dat bijzonder amusant, ze maakten grappen en intimideerden ons. Tijdens die 5 uur konden we en mochten we amper bewegen. We kregen niet het recht om te drinken en ook niet om naar het toilet te gaan. Enkelen plasten noodgedwongen in hun broek. De stewards die ons water kwamen geven, werden door de agenten meteen weggestuurd. Medische en andere hulp, werd ver van ons weggehouden. Mensen die medicatie nodig hadden mochten die niet nemen. De tijd werd onnodig lang gerekt.  Na 5 uur was iedereen compleet uitgeput van urenlang in dezelfde houding te zitten, zonder water.  Toen de agenten opgevangen hadden, dat sommigen van ons nog een trein hoopten te halen, besloten ze om ons na een doldwaze rit, waarbij zowat alle verkeersregels genegeerd werden, in het holst van de nacht te droppen in het verste metrostation van Brussel. Zo misten de meesten van ons hun laatste trein.  De meeste vrouwen uit onze groep waren op het aanbod van de politie ingegaan om zonder enige vorm van protest het plein onder politiebegeleiding te verlaten. Wij waren ook de groep die extra hard was aangepakt, dat bleek achteraf.  Hoe choquerend het hele gebeuren ook was, het lukt me toch om dit te verwerken. De reden is de liefde, steun en warmte, die tussen de gearresteerde vrouwen heerste. Tijdens die 5 lange uren leerden we elkaar geboeid knuffels  te geven, het haar uit elkaars ogen en tranen van de wangen te vegen. Dat alles met de handen geboeid op onze rug, terwijl de plastic kabelbandjes genadeloos in ons vel sneden. Ondertussen zongen we samen om de moed erin te houden en om de pijnlijke, denigrerende opmerkingen van de agenten niet meer te horen. We hielpen elkaar ademhalingsoefeningen te doen om rustig te blijven. Tijdens die 5 lange uren, leerde ik ontzettend warme en sterke vrouwen kennen, vrouwen en meisjes met een groot hart, vrouwen die bezorgd zijn om elkaar, om onze samenleving, om hun toekomst en vooral die van hun geliefden. Deze vrouwen blijven ondanks alles hopen, net zoals we zelfs tijdens die 5 lange uren nog bleven hopen op thee en koekjes uit het paleis.

Hoogachtend,

Een zeer bezorgde moeder en burger.

Foto: François Dvorak

Tapetenwechsel

Wortart:   Substantiv, maskulin, der

Gebrauch: umgangssprachlich

Übersetzung:  ???  -  letterlijk vertaald: verandering van behangpapier.

Zij die me kennen weten dat ik van taal hou.  Vooral woorden die onvertaalbaar zijn, vind ik bijzonder fascinerend. “Tapetenwechsel” is zo een woord waar wij geen vertaling voor hebben. Ik zocht het op in Van Dale en Duden en vond: “verandering van werk, lucht, omgeving”. Een nieuw huis, een andere werkomgeving, reizen en een vreemde taal of cultuur leren kennen, dwingen je om de zaken anders te benaderen. Van mijn Duitse vrienden leerde ik dat “Tapetenwechsel” veel meer is dan dat. Het betekent dat het vaak goed is om de zaken eens over een heel andere boeg te gooien. Dat gaat het best als je afstand neemt, er even helemaal tussenuit gaat en eens andere lucht inademt. Daarvoor hoef je niet meteen te verhuizen naar een andere stad, loopbaanonderbreking te nemen of een grote reis te maken. Als je moeilijkheden ondervindt en je worstelt met problemen waar je niet meteen oplossingen voor ziet, dan helpt het om afstand te nemen. Ga naar buiten, maak een wandeling om je hoofd leeg te maken.  Adem diep in en uit en als je terug bent breek dan met gewoontes, dingen die “nu eenmaal zo moeten” of "die je altijd al zo doet" en ga op zoek naar alternatieven. Zo kom je tot een totaal andere aanpak en zijn moeilijkheden en problemen draaglijker of los je ze misschien wel op.

Een nieuw jaar, verse voornemens, een frisse start, een ander behangetje aan de muur.
Ik wens je een warm jaar en het vuur om die warmte om je heen te verspreiden.
Ik wens je veel mooie momenten en de tijd om er volop van te genieten.
Ik wens je een jaar vol nieuwe dromen en de fantasie om ze waar te maken.
Ik wens je spannende avonturen en de moed om erin te duiken.
Ik wens je het evenwicht om je te verzetten tegen onrecht en onverschilligheid.
En op de momenten dat het moeilijk gaat, wens ik je de kracht toe om een “Tapetenwechsel” te doen.

Veel geluk in 2019!

Lies

fotocredits: de Dochter

Noot:

De inspiratie voor deze wensen werd onbewust geleverd door een lieve vriendin. Ooit bestudeerden we samen de Duitse taal. Bij het einde van  vorig jaar verhuisde van het huis waar ze haar halve leven woonde naar een klein gezellig huisje. Een nieuwe start, Tapetenwechsel. Op het einde van het oude jaar ging ze nog op zoek naar het perfecte behangpapiertje voor haar toiletje.

Nieuwjaarsbrief

Liefste lezer,

Net als vorig jaar begin ik mijn nieuwjaarsbrief dit jaar met een quote. 

Succes is krijgen wat je wil,

Geluk is willen wat je krijgt

Ik las de quote in de “flow” getekend : Ingrid Bergman, de knappe Zweedse actrice uit de film Casablanca. Ideaal voor mijn nieuwjaarsbrief voor 2018 dacht ik! In mijn hoofd borrelden er al duizenden metaforen over geluk en oneindige Zweedse bossen, zuivere lucht, samen rond het kampvuur en de Zweedse levensstijl die helemaal draait om “lagom” of een goede balans. Ik bedacht zelfs al meer dan 10 woorden die rijmen op “bos”.  Maar omdat ik niet het risico wil lopen dat mijn kinderen voortdurend met hun ogen zitten te draaien en méééélig zuchten, probeer ik het over een andere boeg te gooien. Ik ging op zoek op het wereldwijde web, even kijken wanneer en in welke context Ingrid die oneliner zei. Daar vond ik echter niet veel over en al snel ontdekte ik dat de quote niet van Ingrid Bergman, maar van Dale Carnegie afkomstig is. Kennen je hem? Dale Carnegie?  Een Amerikaans schrijver blijkbaar, hij leefde begin vorige eeuw en was een manager die cursussen ontwikkelde om succesvol te functioneren in de zakenwereld. Owkeee, minder sexy dan Ingrid dus en weg Zweedse bossen….

Wat ik wel bedacht is, dat er in de afgelopen 100 jaar blijkbaar nog niet zo veel veranderd is. Laatst zag ik in de boekenwinkel “De 7 eigenschappen voor succes in je leven” naast het boek “de geluksformule” liggen en daarnet klikte ik nog een reclame weg voor een cursus om succesvoller en meer “mindfull” in het leven te staan. De zoektocht naar succes en geluk blijft ons blijkbaar nog steeds boeien. Dus wat wens ik jou in dat nieuwe jaar het best? Succes? Of geluk?  Alletwee of nog iets anders?

Laat ik beginnen met “Succes” - Succes is krijgen wat je wil” In de eerste plaats wens ik je dromen toe! Dromen van allerlei dingen die je wil doen, van wat je nog wil bereiken of beleven.  Of dat nu een huisje in Zweden of misschien Afrika is, filosofie studeren, een busje om de wereld mee rond te reizen, een trektocht door Nieuw Zeeland, studeren in het buitenland, een nieuw kantoor voor je zaak, een nette moestuin, een gezondere levensstijl,  een lief,  … het maakt al niet uit, maar droom!  Daarna wens ik je ontzettend veel plezier tijdens het najagen van die dromen.  Ik hoop dat je volop kan genieten van de vele momenten die dat oplevert.  Verder hoop ik dat je met een open hart en blik kijkt naar alle mensen die op deze tocht met je meegaan of die je onderweg leert kennen. Dat je de mensen die al lang dicht bij je staan koestert en waardeert en dat je onderweg nieuwe vrienden maakt.  Als je dan krijgt wat je wil en succesvol bent is dat fijn voor je,  maar het hoeft niet persé.  Ik hoop  namelijk dat je regelmatig omkijkt en ziet wat je wel hebt bereikt, geleerd en beleefd.

Verder wens ik je een hele grote dosis geluk toe, “Geluk is willen wat je krijgt”. Ik wens je toe dat je kan loslaten wat je zelf wil. Dat je je verwachtingen niet projecteert op anderen, maar dat je kan aanvaarden wat is en dat een ander niet persé zo is en zo doet zoals jij wil maar een eigen weg volgt. Dat je kan leven in het moment. Dat je alles laat vallen als er iemand eens even binnenspringt en tijd maakt voor een echt gesprek. Dat je ziet dat "onkruid" niet bestaat, maar dat het kruid is waarmee je vaak de lekkerste maaltijden kan bereiden of wonden kan verzorgen. Dat je je eigen planning laat vallen als er iets onverwachts op je weg komt. Dat je de momenten die er echt toe doen, ziet, intens beleeft en omarmt.

Nu ik klaar ben met die quote van Dale besef ik dat het toch weer melig werd, maar ach, dat hoort eigenlijk ook wel zo voor een nieuwjaarsbrief! Om af te sluiten wil ik toch nog even terug naar mijn Zweedse schone. Een andere quote die aan haar wordt toegeschreven is :

“Geluk is een goede gezondheid en een slecht geheugen”.

Ik wens je een gelukkig en gezond 2018!

Lies,

1 januari 2018 

Brief aan Astrid

Hej Astrid,

Lekker warm onder een dekentje, een paar kussens achter mijn rug en op mijn schoot een boek. Zo bracht ik als bijna-tiener urenlang op mijn kamer door. Het liefst liet ik me door jou meevoeren naar de bonte Villa van Pippi.  De rosse deugeniet die uit jouw verbeelding geboren werd, sloot ik meteen in mijn hart.  Net als Pippi, Tommy en Annika woonde ik in een klein dorp met zijn eigen regels en tante Pastellia’s.  Doorgaans deed ik net als Annika uitzonderlijk mijn best om netjes binnen de lijnen te kleuren en aan alle verwachtingen te voldoen. Dat gedrag zorgde echter voor flink wat vuurwerk binnenin, want daar zat Pippi, frank en eigenzinnig. Ik wilde avonturen beleven en net alles anders doen dan het hoort. Toen ik ouder werd durfde ik dat zelfs : mijn eigen gang gaan, heel af en toe maar en aanvankelijk enkel als de dorpsbewoners het niet zagen. Nu, zo’n 35 jaar later doe ik het (“eindelijk” hoor ik je nu denken) : “mijn eigen ding”.  

Op een dag nam je me mee op avontuur met Ronja en droomde ik van jouw land. Daar wilde ik naartoe, naar die uitgestrekte wouden waartussen meren als zoekgeraakte parels op onverwachte plekken liggen te glinsteren. Later, nadat ik me door jou samen met Michiel in de schuur van de Hazelhoeve liet opsluiten als die weer wat mispeuterd had en nadat ik in mijn dromen wel 1000 maal samen met Karlsson van het dak was gesprongen met die propeller op mijn rug, werd ik nieuwsgierig naar jou, naar de vrouw die deze kleine rebellen had bedacht.  Ik verdiepte me in jouw leven en het verbaasde me niets, dat ik las dat je de mosterd precies daar vandaan haalde. Vol bewondering vernam ik hoe moeilijk je het had, maar hoe groots je met die problemen omging. Hoe jij streed voor de rechten van kinderen, van dieren en hoe je op de barricaden stond voor het milieu, hoe je je tijd ver vooruit was en hoe je niet alleen een vrouw was van woorden maar vooral ook van daden.

Deze zomer trok ik met mijn familie dan eindelijk op avontuur naar die bossen van  Småland, naar die plekken waar jij bent opgegroeid en die de coulissen vormen voor jouw verhalen. We reisden naar de uitgestrekte wouden waar je me al zo vaak mee naartoe genomen had.  Dagenlang verdwaalden we tussen de bomen,  zwommen we in die glinsterende meren. Verbaasd bleven we staan bij elke vlinder die langsvloog en zochten we de naam van planten die we vergeten waren. We plukten bessen, net genoeg om er ons dessertje mee te maken bij onze tent. ’s Avonds zaten we rond het vuur, waarboven we kookten. Ondertussen hadden we tijd, elkaar en verhalen.  Toen het slecht weer was, trokken we onze jassen aan en gingen we toch naar buiten. We zagen hoe de Zweden erin slagen hecht samen te leven met de natuur en met elkaar. We leerden alweer dat je door zelf te doen, alles meer naar waarde schat. Dat eenvoud siert. Dat het niet gaat om meer of beter maar om genoeg en balans. Ik herinnerde me dat ik naar buiten moet om rust te vinden en mijn longen vol moet zuigen met zuurstof. Dat schoonheid in kleine dingen zit. Dat wie zoekt ook duurzamere alternatieven vindt. Maar goed, eigenlijk hoef ik jou dat niet uit te leggen, want voor jullie Zweden is dat een doodnormale zaak, jullie vatten dat zelfs in één woord samen: “lagom”.  Deze manier van leven wordt nu stilaan ook door de rest van de mensheid omarmd en als je het mij vraagt is dat precies wat de wereld nu nodig heeft. Onze Zweedse avonturen hebben voor mij alleszins veel betekend. Mijn evenwicht, dat hier in alle drukte nogal eens wankelt, zit weer helemaal goed sinds ik bij jou op bezoek was. Dat probeer vast te houden en als ik merk dat ik het weer verlies, trek ik mijn jas aan en ga ik naar buiten.

Dank je wel voor de levenslessen, voor je stijl en jouw verhalen.

Sov sött

Lies 

Vleugels

“Geef ze een pluim en mensen krijgen vleugels”, hing er vroeger aan het kurken prikbord in de keuken van mijn ouders. De quote van Phil Bosmans viel als maandelijkse spreuk in de brievenbus. Mijn moeder koos een plekje op het prikbord uit en daar bleef de spreuk dan een maand lang hangen. Net zo lang tot de “Bond-Zonder-Naam” een nieuwe bezorgde. Heel soms, als de spreuk in de smaak viel, mocht hij langer blijven hangen.  Vermoedelijk konden mijn ouders deze wel smaken, want hij bleef maandenlang in dat hoekje geprikt en voor altijd in mijn geheugen gegrift.

Ik heb wat met zulke spreuken. Tegenwoordig heten ze “quotes” en ik prik  ze op een virtueel prikbord.  Blijkbaar ben ik niet de enige, want je kan geen sociaal media platform opendoen of ze vliegen rond je oren. Soms denk ik: wat een onzin. Vaak denk ik : “o ja dat klopt! Zo is dat!”.  Maar elke keer porren de oneliners me aan om verder na te denken. Dan zie ik dat je het ook vanuit een heel andere hoek kan bekijken, dat de quote toch te idealistisch of té simplistisch is. Die “ouwe Phil” meende de wijsheid in pacht te hebben, maar op mijn 45^ste durf ik die ondertussen in twijfel te trekken.

Volgens mij krijgen mensen namelijk geen vleugels, ze worden ermee geboren.  De ene kreeg, net als een ooievaar, lange en brede vleugels cadeau.  Hij kan veel dragen en stijgt makkelijk op.  De ander kreeg de bonte vleugels van een kolibrie mee. Hierdoor is hij heel actief, snel en erg wendbaar.  Weer iemand anders kreeg vleugels zoals die van een valk: kort en breed waardoor hij doelgericht, snel en krachtig is. Misschien ken je wel iemand met flappende vleugels zoals een kievit, waarmee hij de hele tijd gekke capriolen uithaalt. 

Met zo’n stel vleugels heb je best wat werk, je moet ze wassen, invetten, netjes in de plooi leggen, ze vragen heel wat aandacht en onderhoud. Door voldoende tijd aan je eigen vleugels te besteden, zorg je ervoor dat je vliegt in het leven en blijft drijven als je toch in het water belandt. Soms gebeurt het dat er mensen op je weg komen die je vleugels telkens weer beschadigen, dat je in situaties komt waarin je vleugels het flink te verduren krijgen of dat je vleugels met pek en olie besmeurd worden. Dat is absoluut geen goede zaak. Met beschadigde of besmeurde vleugels is er van vliegen geen sprake meer.  Die personen en situaties moet je in elk geval vermijden. Voor jouw vleugels moet je zelf zorgen, er is niemand anders die dat voor je kan doen. Ernstige vleugelproblemen worden heus niet opgelost als je af en toe eens een pluim van een ander krijgt.

Heeft onze “Phil” dan helemaal ongelijk? Natuurlijk niet, het heeft wel degelijk zin pluimen aan anderen te geven en we zouden het zelfs allemaal meer moeten doen. De pluimen die je in het leven van anderen krijgt, zijn cadeautjes. Ze versterken jouw vleugels, als ze in uitstekende conditie zijn. Zo krijg je een grotere spanwijdte, dan vlieg je veel hoger, zweef je stabieler en rustiger en heb je de tijd om alles te overschouwen tijdens het vliegen. Zullen we van de oneliner van Phil dan toch niet beter een more-liner maken? Zoiets:

Zorg goed voor je eigen vleugels,

en waardeer die van een ander.

Geef dan pluimen aan mensen, 

zo krijgen ze een grotere spanwijdte

Ontvang een pluim met open vleugels,

geniet en vlieg!

Veel geluk in 2017!

Vaart

in volle vaart

rennen we langs jouw uitgestrekte armen

tot je ons de weg verspert

adem hijgt onstuimig in onze keel

uitgeput

kruipen we dicht bij je

en tellen eindeloos de rimpels

op je glanzende vel

je kijkt naar ons, sluipt dichterbij

je raakt ons aan en likt het vuil

tussen onze tenen

de woordeloze stilte die je spreekt

verdiep je met een zacht geruis

wij luisteren, zuigen ons vol

in jouw omhelzing liggen wij samen

voor het eerst.

Van de vaart op het einde van mijn straat heb ik al oneindig veel gekregen: plezier, rust, troost, stilte, inspiratie, romantiek. Het is een plek vlakbij waar ik steeds graag naartoe ga. Deze week verjaart de vaart en vind ik het tijd om iets terug te geven, daarom dit gedicht ter ere van de jarige. 

Meer feestelijkheden :  Vaart verjaart

Brussel

Brussel

het licht, net wakker,
baant zich moeizaam 
een weg door dikke walmen 

glas rinkelt en snijdt de stilte

razendsnel vult haar mondholte zich 
met de smaak van angst

ze kijkt op en ziet de gespierde armen
het gebroken lichaam als een kruisgewelf eroverheen

tussen haar handen leest ze de schreeuw
die de wanhoop schreef in het gutsende bloed 

tranen sijpelen in haar sjaal en tekenen 
een spoor van verdriet op haar ijskoude wangen

ze wil niet meer waken, 
maar slapen, dromen,
van de reis die ze nooit zal maken.